GEOsfera w Jaworznie

GEOsfera czyli Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej w Jaworznie powstała na terenie dawnego kamieniołomu wapienia Sadowa Góra. Eksploatacja kamieniołomu prowadzona była do lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, a przez kolejne 30 lat nie było pomysłu na zagospodarowanie tego obszaru, więc pozostawiony sam sobie stał się zaniedbany. Kilka lat temu tym pogórniczym terenem zainteresował się miejscowy Urząd Miasta w efekcie utworzono tu GEOsferę. GEOsfera podkreśliła walory przyrodnicze tego miejsca, wyeksponowano tu bogate walory geologiczne, które związane są z obszarem Jaworzna.




Zaskakuje to, że o ile eksploatacja najczęściej kojarzy się z degradacją i wydaje się czymś ujemnym to eksploatacja złóż wapieni na Sadowej Górze odsłoniła naturalne piękno tej ziemi. Gdyby nie działalność wydobywcza Sadowa Góra byłaby tylko zielonym wzgórzem, niewiele różniącym się od pozostałych w okolicy. To eksploatacja wapieni pozwoliła zagłębić się w bogatą strukturę tej ziemi i odsłonić pojawiające się warstwy. Pozwoliła wykorzystać to miejsce do edukacji - poznawania procesów geologicznych i przyrodniczych. W ten sposób kamieniołom dostał życie po życiu.



W poszczególnych warstwach skał i w pofałdowanym dnie kamieniołomu zapisana jest burzliwa i złożona historia geologiczna tego miejsca sięgająca 260 milionów lat. Eksploatacja złoża pozwoliła odnaleźć liczne skamieniałości roślin i zwierząt zamieszkujących ten obszar w triasie czyli w czasie kiedy te skały powstawały. I tak znaleziono tu szczątki szkieletowe ramienionogów (morskich bezkręgowców) głowonogów (morskich mięczaków), małży, a nawet ryb i gadów oraz krynoidy czyli fragmenty łodyg liliowców, które gęsto porastały dno morza triasowego. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące tych skamieniałości oraz okresu triasu można znaleźć spacerując wyznaczonymi alejkami (są ich tu kilometry...) i odczytując wiadomości zapisane na tablicach edukacyjno-informacyjnych rozmieszczonych wzdłuż ścieżek spacerowych.








Na terenie GEOsfery można odnaleźć repliki triasowych gadów, ale nie jest i nigdy to nie będzie typowy "dinopark". Tutaj znajdziemy gady, które wyprzedzają dinozaury i są ich przodkami. Stąd obecność tutaj m.in. notozaurów i innych stworzeń, których szczątki odkryto na tym terenie.





Z geologicznego punktu widzenia wyeksponowano tu wiele cennych informacji, a z drugiej strony jest i czas, i miejsce nie tylko na naukę, ale też i rekreację... Można tu odpocząć jak i dowiedzieć się wiele o bardzo dawnej historii obszaru na którym obecnie znajduje się Jaworzno.



GEOsferę w Jaworznie odwiedziliśmy wiosną. Podobno każda pora jest dobra aby tu przyjechać, ale w czasie tego pozimowego ożywienia widać było wyraźnie, że teren otoczony ścianami dawnego kamieniołomu kwitnie. W stworzonym tu rozległym ogrodzie sensorycznym posadzono 40 tys. roślin! Ogród ten cieszy kolorami i zapachem. Podobno to jeden z największych ogrodów sensorycznych w Europie. 












W GEOsferze wybudowano także pawilon z salą dydaktyczną - niestety tam nie byliśmy - pawilon dydaktyczny otwarty jest na razie tylko dla grup zorganizowanych zgłoszonych wcześniej.
W sali wystawiona jest kolekcja skał z fragmentami kostnymi gadów trasowych oraz zainstalowane są dwie dioramy przedstawiające rekonstrukcję morza triasowego. Dzięki gotowym modelom można zobaczyć jak Sadowa Góra wyglądała, gdy była jeszcze dnem tropikalnego morza.

Dla dzieci jest niewielki plac zabaw, w jego sąsiedztwie znajduje się grillowisko.




Wstęp na teren ośrodka jest bezpłatny. Wejście do GEOsfery jest możliwe bez ograniczeń czasowych - po zapadnięciu zmroku obiekt jest oświetlony, a do tego objęty ochroną i monitorowany. Przy wejściu do GEOsfery znajduje się niewielki parking, z Jaworzna dojazd możliwy jest także komunikacją miejską (autobus linii 304). Alejki GEOsfery objęte są zakazem jazdy na rowerze, ale prowadzić rowery można - takich spacerowiczów jak my także tu widziałam ;)



Z trudem, ale udało nam się wdrapać na kładkę widokową (przyznaję, to były skróty...) Na parking wróciliśmy ścieżką biegnącą wzdłuż krawędzi kamieniołomu - jest bezpiecznie, a do tego zaliczamy kilka punktów widokowych. W ten sposób można obejść całą GEOsferę - wystarczy z parkingu wejść na ścieżkę otaczającą ten teren (idziemy w prawo lub lewo).

 








Zadanie domowe - dowiedzieć się więcej o riplemarkach, one są tu bardzo bardzo ważne i chronione w specjalnie wybudowanym pawilonie.


W ciągu roku w GEOsferze organizuje się wiele ciekawych imprez rekreacyjnych, edukacyjnych i artystycznych jak obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi, Dni Otwarte GEOSfery czy Wagary Naukowe, do tego geologiczne podchody, cykliczne warsztaty z klockami Lego i warsztaty gliniarskie, pokazy fizyczne, koncerty (jest tu także mały amfiteatr) i wiele innych. GEOsfera stanowi też labolatorium dla studenów i geologów, którzy przyjeżdżają tu aby prowadzić wykopaliska paleontologiczne.


Tutaj stanowisko do prac dla najmłodszych paleontologów...


W rok po otwarciu GEOsferę odwiedziło ok. 50 tys. osób - zachęcamy do poprawy tej statystyki :)



Szczegóły dotyczące bliższych i dalszych wydarzeń, które planowane są w tym miejscu można znaleźć na profilu GEOsfery na FB (link). 




Współcześni mieszkańcy Sadowej Góry...

 

Kilka dni temu ogłoszono wyniki internetowego głosowania na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego w 2015 roku. Internauci za najciekawszą realizację uznali właśnie budowę parku tematycznego Ośrodka Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera. 





*
Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera

ul. św. Wojciecha 100
Jaworzno
tel. 518 302 011 (poniedziałek - piątek w godz. 8:00 - 16:00)


facebook: www.facebook.com/geosfera
GEOsfera z drona

Komentarze

  1. Super miejsce - z inicjatywą. Pozdrawiam i zapraszam do siebie! :)

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Jeśli lubisz naszą rodzinną twórczość to możesz postawić nam kawę. Dziękujemy!

Postaw mi kawę na buycoffee.to