Poznajemy... Muzeum Kultury Wilamowskiej w Wilamowicach

W województwie śląskim istnieje miejsce, które skrywa jedną z najciekawszych, a zarazem najmniej znanych historii w Polsce. Chcecie ją poznać? Zapraszamy Was do Wilamowic i niezwykłego Muzeum Kultury Wilamowskiej!

Wilamowice to małe miasteczko położone w powiecie bielskim, które może na pierwszy rzut oka nie wyróżnia się niczym szczególnym. Ale czy wiecie, że Wilamowianie, mieszkańcy tego regionu, mają swoją własną kulturę, niespotykany nigdzie indziej język język (wilamowski, czyli Wymysiöeryś), a także bogatą tradycję, która sięga już XIII wieku? Prawdziwym kluczem do zrozumienia wyjątkowości tego miasta jest właśnie Muzeum Kultury Wilamowskiej. Gdy tylko przekroczycie próg tego muzeum poczujecie, że wkraczacie do innego świata. Miejsce to powstało z inicjatywy lokalnej społeczności, która chciała ocalić od zapomnienia swój język i tradycje. To nie jest zwykłe muzeum – to prawdziwe serce Wilamowic, które przybliży Wam historię, odrębność i kulturę Wilamowiczan.

Tematem bardzo dobrze przemyślanej i zaaranżowanej wystawy stałej Wilamowianie i ich sąsiedzi jest historia i dziedzictwo kulturowe Wilamowian jako grupy etnicznej. Podzielono ją na cztery części:

U zarania dziejów, rozwój i okres prosperity - przybliża historię pochodzenia Wilamowian oraz realia życia codziennego przed II wojną światową.
Bogactwo stroju, przepych folkloru prezentuje różne formy stroju wilamowskiego. Tradycyjne stroje wilamowskie to prawdziwy hit muzeum! Ręcznie haftowane stroje, w których dominują żywe kolory i precyzyjne zdobienia, to dzieła sztuki.
Trudne czasy - opisuje m.in. losy społeczności podczas II wojny światowej oraz powojenne prześladowania.
Rewitalizacja - poświęcona dokonywanym wysiłkom w kierunku odrodzenia języka i innych elementów kultury wilamowskiej.

Muzeum prezentuje przedmioty codziennego użytku, które były kiedyś nieodłączną częścią życia Wilamowian. Jest tu wnętrze wilamowskiej chałupy jak i mieszkania inteligencji oraz eksponaty związane z handlem i przemysłem, pamiątki związane z II wojną światową, prezentacja sylwetek znanych Wilamowian i wiele innych. Do tego dużo archiwalnych zdjęć, dokumentów czy filmów - to wszystko pozwala lepiej zrozumieć, jak wyglądało życie w tej małej społeczności.

A czy wiedzieliście, że język wilamowski jest jednym z najbardziej zagrożonych języków w Europie? Zaczął zanikać po wojnie w wyniku komunistycznych represji (powojenne prześladowania Wilamowian objęły m.in. zakaz używania odrębnego języka i noszenia stroju) i dziś jest używany przez nieliczną grupę osób. Muzeum organizuje warsztaty językowe, podczas których możecie nauczyć się podstawowych zwrotów i usłyszeć, jak brzmi ten wyjątkowy język. Spróbujcie to przeczytać:

Dy boȧytyn śłyngja jyr öpfer uf ȧmöł, ony koüyn. Nöhta kyna zi zih mej ny rjyn ȧn zy śłöfa diöh zȧhs mönda ȧn cjen”. Derzȧnk kom's mer hefa fun wundermjera ym rȧnpuś ȧj, merhołw derkom yh cy dam, myt ȧm fiöerwikja blȧjśtift, mȧj jyśt obrozła ufcymöła.

Czy wiecie z jakiej to książki? Na pewno ją znacie, a jeśli się nie domyślacie to odpowiedź znajdziecie na końcu naszej galerii zdjęć.

Na naszym blogu nie ma reklam, chcemy żeby jak najlepiej się go czytało i żebyście nie musieli szukać tego co najważniejsze w gąszczu reklamowych okienek. Jeśli lubisz naszą rodzinną twórczość i chciałbyś odwdzięczyć się za naszą pracę to możesz postawić nam kawę ;) Za każdą formę wsparcia DZIĘKUJEMY i obiecujemy pracować z jeszcze większym zaangażowaniem :)

Informacje praktyczne:

- Muzeum Kultury Wilamowskiej zostało uroczyście otwarte w lipcu 2024 roku.

- Ile czasu tu spędzicie? Muzeum okazało się obszerniejsze w treść niż przypuszczaliśmy, wyszliśmy stąd po 2 godzinach, myślę że jeśli będziecie chcieli jeszcze bardziej zgłębić temat to możecie spędzić tu jeszcze więcej czasu.

- Muzeum Kultury Wilamowskiej zwiedzamy samodzielnie, w każdej z sal znajdziecie plansze w dwóch językach - polskim i wilamowskim, to także element ocalania tego języka od zapomnienia.

- Od czasu do czasu organizowane jest bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem i pokazami (w listopadzie były to pokazy tkackie), warto śledzić profil muzeum tutaj gdzie znajdziecie wszystkie aktualności.

- W muzeum organizowane są ciekawe warsztaty & lekcje muzealne dla grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych i średnich oraz dorosłych.

- Czy warto przyjść tu z dziećmi? Jak najbardziej! Dla nich przewidziano proste zadania i zagadki, które mogą znaleźć w kolejnych salach muzeum na specjalnie przygotowanej ścieżce edukacyjnej. Jest to dobre miejsce na dobry rodzinny czas. Nie zapomnijcie zajrzeć do wszystkich szuflad, dzieci też to lubią ;)

- Wystawę zwiedzamy za darmo. Jeśli chcecie to możecie zostawić datek w skarbonce przy wejściu.

- Muzeum Kultury Wilamowskiej znajduje się 9 km od Kęt, 16 km od Oświęcimia lub Bielska-Białej, 23 km od Pszczyny i 43 km od Ustronia.

- Dojazd samochodem & parking: Muzeum Kultury Wilamowskiej w Wilamowicach mieści się przy ul. Więźniów Oświęcimia 19 w Wilamowicach (powiat bielski). Przy muzeum znajduje się bezpłatny parking.

- Dojazd autobusem jest możliwy z dworca autobusowego w Bielsku-Białej liniami 105 o 106 Komunikacji Beskidzkiej lub z dworca autobusowego w Kętach linią 108 Komunikacji Beskidzkiej (wysiadamy na przystanku Wilamowice Kościół. Kursuje w te strony także Konkret Bus z Bielska-Białej (kierunek Oświęcim) lub z Oświęcimia (kierunek Bielsko-Biała) do przystanku Wilamowice Kościół lub Wilamowice Kółko.

- Muzeum jest miejscem przyjaznym dla osób niepełnosprawnych i dzieci (w toalecie znajduje się przewijak).

Jednym z największych atutów Muzeum Kultury Wilamowskiej są ludzie, którzy je tworzą. Pasjonaci (także bardzo młodzi wiekiem), którzy zarażają swoją miłością do lokalnej tradycji i potrafią opowiadać historie, które zostają w pamięci na długo. Oni przywitają Was tu z wzorową życzliwością i uśmiechem. Serdecznie ich pozdrawiamy!

DLACZEGO WARTO TU PRZYJECHAĆ? Wilamowice to miejsce dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż standardowych atrakcji turystycznych. To podróż w czasie, która pozwala na nowo odkryć, jak różnorodna i bogata jest nasza kultura. Muzeum Kultury Wilamowskiej to dowód na to, że nawet najmniejsze społeczności mogą być źródłem wielkich historii. Jeśli mieszkacie lub będziecie w okolicach Bielska-Białej, Oświęcimia czy Pszczyny to zaplanujcie odwiedziny tego wyjątkowego miejsca. I z pewnością wyjdziecie stąd bogatsi o znajomość nowych słów w języku wilamowskim, pomóżcie i Wy ocalić go od zapomnienia...